ĐĐVU 09 / TIỀN KHAI ĐẠI ĐẠO KHAI XUÂN NĂM NGỌ / Thánh giáo

Vĩnh Nguyên Tự ngày nay

Vĩnh Nguyên Tự, Ngọ thời, 01-01 Bính Ngọ (21-01-1966).

Bộ phận Hiệp Thiên Đài

Cơ Quan Phổ Thông Giáo Lý Cao Đài Giáo Việt Nam

KIM VÂN ĐỒNG TỬ

Tiểu Thánh chào chư Thiên mạng,[1] chư liệt vị [2] trung đàn. Tiểu Thánh báo tin, có Đức Như Ý Đạo Thoàn Chơn Nhơn giáng đàn. Tiểu Thánh chào chung. Xin xuất ngoại ứng hầu. Thăng.

TIẾP ĐIỂN

NHƯ Ý ĐẠO THOÀN CHƠN NHƠN

Bần Đạo chào chư Thiên mạng. Chào chư hiền đệ, hiền muội đàn trung.[3]

Xuân năm Bính Ngũ,[4] Bần Đạo trở về cảnh xưa [5] để chứng lễ khai xuân nơi Vĩnh Nguyên Tự, cùng để lời chúc xuân cùng các bạn lành đồng chung chí hướng, giúp Thầy mở Đạo, cứu rỗi [6] quần linh.[7]

THI

Cảnh cũ đàn xuân viếng bạn lành

Xuân lai ⁽[8]⁾ mừng khắp cả em anh

Tân xuân phơi phới tâm hành đạo

Xuân lập công to cốt để dành.

Dành khi được đăng trình [9] cõi thượng

Là một ngày hết vướng nợ trần

Công đầy quả đủ bản thân

Trùng hoan [10] huynh đệ thưởng xuân miên trường [11]

Chúc huynh đệ trên đường hành đạo

Nương níu nhau thiện bảo [12] kỳ công [13]

Chung vai sứ mạng gánh gồng

Hoàn toàn nhiệm vụ ân hồng [14] Thầy ban

Chúc xuân tạm gởi mấy hàng

Ráng lo công quả trùng hoan một ngày.[15]

Chư Thiên mạng, hiền đệ, hiền muội hãy nghiêm chỉnh tiếp các bậc Tiền Bối Khai Đạo sẽ tuần tự giáng đàn. Bần Đạo chào chung. Xin phục hồi Tiên cảnh. Thăng.

TIẾP ĐIỂN

NGỌC LỊCH NGUYỆT

Bần Đạo chào chư Thiên mạng. Chào hiền đệ, hiền muội đẳng đẳng.

Xuân Bính Ngũ trở về cảnh cũ

Nhìn đệ huynh đông đủ thầm mừng

Chung vui hưởng một cái xuân

Tuy rằng thanh đạm muôn phần tốt tươi.

Xuân ra hành đạo giúp đời

Xuân làm công việc đất trời Phật Tiên

Chúc xuân tất cả bạn hiền

Đủ đầy hạnh phúc trong niên Ngọ nầy

Kết đoàn tay nắm chặt tay

Cơ quan [16] chấn chỉnh gặp ngày vinh quang

Xuân vui tạm chúc mấy hàng

Tiếp chư Tiền Bối giáng đàn, xin thăng.

TIẾP ĐIỂN

THƯỢNG TRUNG NHỰT

Tệ Huynh chào chư hiền đệ, hiền muội. Nhân tiết xuân về, Tệ Huynh tạm trở lại cảnh xưa, cũng nơi nầy làm căn cứ điểm tạo điều kiện mở đạo Cao Đài. Nhìn thấy hiền đệ, hiền muội đã nối chí hướng tiếp tục sự nghiệp hành đạo giúp đời, Tệ Huynh vui mừng khôn xiết.

THI

Mừng nhau cầu chúc tạm đôi vần

Hành đạo giúp đời mới gọi xuân

Xuân đến với đời, đời hạnh phúc

Xuân lai cõi tục, tục vui mừng

Xuân nầy gánh đạo hai chơn bước

Xuân tới cứu đời đôi mắt rưng

Xuân nữa, xuân đi, xuân hạnh phúc

Là ngày thành đạo mới trùng hưng.[17]

Chúc lành đệ muội thưởng xuân

Trong năm Bính Ngũ tâm thân kiện toàn [18]

Gia đình, quyến thuộc bằng an

Yên tâm hành đạo vững vàng bước đi

Chung vai gánh vác Đạo Thầy

Tệ Huynh hẹn gặp một ngày thành công.

Hiền đệ, hiền muội thành tâm tiếp điển, có Thượng Phẩm lâm đàn. Tệ Huynh xin kiếu. Thăng.

TIẾP ĐIỂN

THƯỢNG PHẨM CAO QUỲNH CƯ

Tệ Huynh chào chư hiền đệ, chư hiền muội.

Thừa lúc xuân sang, cõi trần hoàn [19] im tiếng động, Tệ Huynh tạm về để đôi hàng chúc xuân trong tình đồng nhiệm vụ.

THI

Xuân đến chúc nhau hưởng phước Trời

Xuân đi thăm viếng khắp nơi nơi

Xuân không phân biệt sang hèn đó

Xuân chúc mọi người được thảnh thơi.

Thảnh thơi tìm chước cứu đời

Tìm phương phổ huấn [20] Đạo Trời đó đây

Xuân lai chỉ có mấy ngày

Xuân đi để lại năm dài thê lương [21]

Xuân nầy gieo rắc tình thương

Kêu nhau chung một con đường mến yêu

Thương nhau tay dắt tay dìu

Ngại gì nắng sớm mưa chiều dột đêm

Chúc xuân huynh đệ êm đềm

Mọi nhà hoan hỷ trước thềm đón xuân.

Có Hộ Pháp lâm đàn. Chào chung đệ muội. Xin thăng.

TIẾP ĐIỂN

HỘ PHÁP PHẠM CÔNG TẮC

Bần Đạo chào mừng chư hướng đạo.[22] Chào chư hiền hữu, hiền muội.

Nhớ lại cách đây hơn bốn mươi thu,[23] cũng cảnh vật nầy, Bần Đạo đã lê chân ăn nằm quanh năm suốt tháng cùng Ngọc Lịch Nguyệt với một số bạn đồng liêu.[24] Rồi cũng cảnh vật nầy còn đó mà kẻ đi người ở, chẳng biết bao phen.

Người xưa đà vắng bóng. Chư hiền hữu tiếp bước theo sau, cũng đồng chung sứ mạng. Bần Đạo cùng các bạn đồng liêu là hàng tiền bối của ngày nay, còn chư hướng đạo là bậc tiền bối của ngày mai. Xét ra, kẻ đi người đến, kẻ tiếp tục theo sau, nhiệm vụ như nhau, không hơn không kém. Bần Đạo mừng thầm, để lời khen ngợi tinh thần cao cả đó. Nhân tiết xuân về, Bần Đạo chúc cầu:

Xuân đến muôn nhà hưởng phước duyên

Xuân đem hạnh phúc đến muôn miền

Xuân không phân biệt vàng đen trắng

Xuân đạo huy hoàng vĩnh, vĩnh miên [25]

Chúc xuân cho các bạn hiền

An tâm gìn giữ mối giềng đạo Cao

Chúc xuân sức khỏe dồi dào

Gia đình hữu hạnh trước sau chung đồng

Xuân nầy công ráng lập công

Xuân sau sẽ thấy phúc hồng [26] Thiên ban.

Có Tiếp Pháp lâm đàn, Bần Đạo xin chào chung. Thăng.

TIẾP ĐIỂN

TIẾP PHÁP TRƯƠNG VĂN TRÀNG

Tệ Huynh chào mừng chư hiền hữu, hiền đệ, hiền muội.

THI

Kẻ ở người đi gẫm cũng buồn

Xét ra mỗi phận mỗi vai tuồng

Miễn sao sứ mạng nơi trần thế

Hành đạo phải hành, chẳng nói suông.

Chúc xuân tất cả đệ huynh

Trong năm Bính Ngũ hưởng tình đương nhiên

Giống lành đem rải khắp miền

Cho đời nhuần gội ơn Thiên mới là

Chúc cho huynh đệ gần xa

Hưởng điều hạnh phúc muôn nhà ấm no

Làm lành Trời sẽ ban cho

Ke re cắt rắt bo bo ích gì

Đời nay phong vũ bất kỳ

Một giờ thay đổi mấy khi mấy lần

Xuân nầy còn biết bao xuân

Đừng cho trễ bước chùn chân trên đường

Trên đường gieo rắc tình thương

Cho đời sớm khỏi nhiễu nhương khổ sầu

Xuân nay tạm để chúc cầu

Hẹn nhau tái ngộ Cung Đâu [27] một ngày

Có Hiền Huynh Phan Thanh sắp đến. Tệ Huynh xin kiếu. Thăng.

TIẾP ĐIỂN

PHAN THANH

Tệ Đệ mừng hiền huynh Huệ Lương.

THI

Nhớ lại năm xưa cũng cảnh trần          

Cùng nhau siết chặt mối tình thân

Chung vai gánh vác cơ quan Đạo

Thành bại sợ lo biết mấy lần.

Ngày nay tái ngộ bất thần

Nửa vui nửa tủi bâng khuâng rạt rào

Huynh thì sức yếu tuổi cao

Tóc sương da sạm bạc màu mà thương

Thân già lụm cụm gió sương

Cùng trong huynh đệ theo gương bạn hiền

Tệ Đệ về cõi thiêng liêng

Nhưng tình vương vấn triền miên nơi lòng

Thương huynh vì Đạo gia công [28]

Ráng lên cho vẹn non sông nghĩa tình

Đạo Trời phổ biến xương minh [29]

Hạ nguơn cho khắp nhân sinh được nhờ

Gia đình Tệ Đệ bơ vơ

Rày đây mai đó nương nhờ khắp nơi

Âu là duyên số ở đời

Ai làm nấy hưởng, ai lơi nấy buồn

Chúc cho huynh đệ tròn vuông

Sang năm Bính Ngũ luôn luôn vui vầy

Để ra gánh vác Đạo Thầy

Trong thời loạn lạc là ngày trùng hưng.

Lê Kim Tỵ đến. Tệ Đệ xin kiếu từ. Thăng.

TIẾP ĐIỂN

LÊ KIM TỴ

Tệ Đệ mừng hiền huynh Huệ Lương. Chào chư Thiên mạng. Tệ Huynh mừng hiền đệ Bạch Ngọc, hiền muội Bạch Tuyết.

Không mấy khi được tao phùng [30] một thuở

Lần tay tính lại đã mấy mươi thu

Tệ Huynh đã về nơi cõi nhàn du

Các đệ muội còn cần cù với Đạo.

Nhân tiết Xuân về, Tệ Huynh để vài hàng kỷ niệm tặng chung trong tình đồng đạo, đồng chí hướng.

THI

Một tay, một cánh chống Lang Sa [31]

Họ quyết bóp tan mối Đạo nhà

Sống thác thường tình đâu có nệ

Cho người biết được khí hùng ta.

Nay về chốn Tiên Tòa cảnh cũ

Tệ Huynh nào vui thú chi đâu

Nhiệm vụ xưa mấy lúc dãi dầu

Chưa thành đạt lòng này còn luyến tiếc

Cùng các Đấng Tệ Huynh lãnh việc

Khắp Âu Châu tùy lúc độ người đời

Cho họ tường giáo lý Đạo Trời

Miền Đông Á một ngày xán lạn.

Tệ Huynh không dám dài dòng.

NGÂM

Chúc cầu huynh đệ trẻ già

Cùng trong tỷ muội gần xa trung đàn

Xuân nầy sẽ được hân hoan

Hân hoan lẽ đạo, tân toan [32] lẽ đời.

Có chơn linh Nguyễn Trung Hậu đến. Tệ Huynh xin kiếu. Thăng.

TIẾP ĐIỂN

NGUYỄN TRUNG HẬU

Chào chư Thiên mạng, chư hướng đạo Cao Đài. Tệ Đệ chào anh Giáo Sư Quế. [33] Mời anh và toàn thể ngồi.

THI

Một kiếp phù sanh [34] chẳng bấy lâu

Loay hoay tóc bạc phủ lên đầu

Việc đời mê mễ chưa thu xếp

Cái chết kề bên nghĩ phát rầu.

Thấm thoát mà đã cách biệt mấy năm rồi. Ngày nay được dịp cùng hội hiệp với đàn anh Tiền Bối Khai Đạo cùng các bạn hữu đệ muội nơi này, lòng Tệ Huynh không sao ngăn được sự vui mừng đà ấp ủ.

Đạo Thầy tuy chưa được quy nguyên về mặt hình thức, nhưng tâm hồn người hằng nuôi vọng ý quy nguyên. Dẫu còn chỗ nghi kỵ lẫn nhau hoặc chỗ lợi quyền, hoặc địa vị, hoặc bạc tiền nhỏ mọn, nhưng đó không phải là điều trở ngại, miễn hằng lo việc trọng đại là Đạo Trời.

Một ngày nào khắp cả nơi nơi

Chi phái Đạo sẽ họp nhau cùng chấn chỉnh

Mười mấy thu dư đã bao lần bàn tính

Nhưng loay hoay trong chỗ chỉ rối với tơ cuồn

Hành cũng nhiều mà cũng có nói suông

Nơi có quy củ, nơi lại luông tuồng không tổ chức

Vì lẽ đó đã gây bao nhiêu phiền phức

Tiếng lại qua bực tức giận buồn

Vui thì làm, giận lại xách gói đi luôn

Không lương hướng nên chẳng tuân kỷ luật

Hành đạo cũng vui trong cái cực

Áo cơm nhà ra sức đó đây

Chẳng mong gì hơn lợi lộc cho bản thân này

Chỉ mong Đạo tương lai rực rỡ

Gặp nghịch cảnh đành lòng bỏ dở

Về địa phương lập phái lập chi

Hỏi bao giờ Đạo được thống quy [35]

Vì cá tính với vì tự ái?

Phải chi tất cả nghĩ vì trọng đại

Quên cái ta nhớ lại việc chung

Nhớ năm xưa lịnh khai Đạo của Huyền Khung

Tam Giáo Đạo rồi sẽ cùng chung hiệp lại

Huống chi nay các chi các phái

Cũng một Thầy trong Đại Đạo Cao Đài

Một chơn truyền, một luật lệ chớ không hai

Phần kinh điển chỉ sửa đổi vài đôi chút

Vì việc nhỏ mà sanh lục đục

Để việc to lắm lúc dở dang

Cả tiếng kêu huynh đệ khắp Tam Giang [36]

Nên nhớ lại lời Trên ban khi mở Đạo

Bởi cá tính mà sanh khảo đảo

Nặng địa phương rồi tố cáo lẫn nhau

Để người đời chẳng biết nghĩ sao

Cho nội bộ Cao Đài trong chánh nghĩa

Lời thiết thạch [37] gởi cùng huynh đệ

Khắp đó đây nên nhớ lại ghi lòng

Một địa phương hỏi có đủ sức gánh gồng

Một chi phái hỏi có lo xong trọng đại?

Một chiếc đũa e có ngày bị bẻ gãy

Một tao [38] dây cáp con có lúc bị chúng lại bứt ngang

Tốt hơn là đặt kế hoạch trong khắp Tam Giang

Thường liên lạc luận bàn hầu tìm lối thoát

Xuân Bính Ngũ Tệ Huynh xin diễn đạt

Mối tình thương cho khắp đó đây

Chúc đệ huynh con cái của Thầy

Được hạnh phúc đủ đầy toàn gia quyến

Kìa thời thế càng ngày càng biến chuyển

Cảnh tang thương [39] phô diễn khắp nơi nơi

Sớm không lo quy nhứt Đạo Trời

E một lúc rã rời trong tuyệt vọng

Sự tranh ảnh hưởng đời người trong kiếp sống

Chẳng cho mình ở được yên đâu

Hẹn một ngày tái ngộ cùng nhau

Hầu xây dựng một phong trào quy nhứt Đạo.

Tệ Huynh xin chuyển lời Hiền Huynh Ngọc Lịch Nguyệt đến chư hiền huynh, hiền đệ trung đàn như sau:

Sang năm mới cảm ơn huynh đệ

Đã thân hành dự lễ khai xuân

Vui vui tủi tủi mừng mừng

Hiển u một thuở trùng phùng [40] nơi đây.

(...)

Tiếp lời Ngọc Lịch Nguyệt:

Cảm ơn riêng bộ phận Hiệp Thiên Đài đã tuân hành lịnh Thiêng Liêng hành tròn nhiệm vụ. Rồi ngày mai đây cũng như những ngày sắp đến, có các vị Tiền Bối cùng theo âm phò mặc trợ [41] hành đạo với các hiền đệ, hiền muội.

(...)

Tệ đệ Nguyễn Trung Hậu xin chào từ giã hiền huynh Huệ Lương. Tệ Huynh xin từ giã chung chư liệt vị, chư hiền hữu, hiền muội. Xin kiếu. Thăng.

---

[1] Thiên mạng (mệnh) 天命: Bậc hướng đạo đang nhận lãnh sứ mạng của Trời giao phó là thế Thiên hành hóa 替天行化 (thay Trời hành đạo để giáo hóa dân chúng tu hành).

[2] Chư liệt vị 諸列位: Tất cả các vị (All of you).

[3] Đàn trung 壇中: Ở trong đàn cầu cơ (at the spirit evoking séance).

[4] Ngũ (ngọ) 午: Ngũ là âm Hán Việt có từ đời Đường; ngọ là âm Hán Việt từ đời Hán hay sớm hơn (theo An Chi). Tháng năm âm lịch là ngọ nguyệt 午月, mồng năm tháng năm là tết đoan ngọ 端午 hay đoan ngũ.

[5] Cảnh xưa (Vĩnh Nguyên Tự): Đức Như Ý Đạo Thoàn Chơn Nhơn khi tại thế tên là Lê Văn Tiểng (1843-1913), sanh tại làng Long An, quận Cần Giuộc, tỉnh Chợ Lớn. Song thân là Lê Phước Nghệ và Nguyễn Thị Nguyện. Năm Bính Tý (1876) ngài thọ giáo với thầy Di Minh Tử Ngô Đạo Chánh (đạo Minh Sư), tu đến phẩm Thái Lão Sư, đạo hiệu là Lê Đạo Long. Được sư phụ cho phép, ngài về quê nhà, dùng tài sản riêng lập nên Vĩnh Nguyên Tự vào năm Mậu Thân (1908); nơi đây trở thành chùa Minh Đường (không gọi Minh Sư, có lẽ để tránh thực dân Pháp chú ý, bởi vì bấy giờ nhiều Phật đường của Minh Sư che giấu nghĩa quân chống Pháp). Sau khi ngài quy thiên, con trai là Lê Văn Lịch đã tu tới phẩm Dẫn Ân kế thừa Vĩnh Nguyên Tự. Ngày 04-3-1926, các Tiền Khai Đại Đạo vâng lệnh Đức Chí Tôn đến lập đàn cơ tại Vĩnh Nguyên. Đàn ấy có ngài Lê Đạo Long giáng, cho biết đã đắc quả Như Ý Đạo Thoàn Chơn Nhơn, và khuyên môn sanh Minh Đường quy hiệp Cao Đài. Tiền bối Lê Văn Lịch được Đức Chí Tôn phong phẩm vị Đầu Sư, thánh danh Ngọc Lịch Nguyệt.

[6] Cứu rỗi: Rỗi có nghĩa là thong thả, không bị ràng buộc. Con người lúc sống bị ràng buộc vào tham muốn, sân hận, si mê (ngu muội), vì thế gây tội lỗi rồi bị vướng vào tù ngục thế gian; chết đi linh hồn lại chịu đày đọa nơi địa ngục. Các chánh giáo dạy con người tu hành, để cứu người thoát khỏi tham sân si, khỏi phạm tội; nhờ thế, khi còn sống thì tâm hồn và cuộc đời được rỗi, lúc chết đi thì linh hồn cũng được rỗi, khỏi sa địa ngục.

[7] Quần linh 群靈: Các linh hồn (all souls); cũng có nghĩa như quần sinh 群生, chúng sinh 眾生 (all living beings, all human beings), vì mỗi chúng sinh là một điểm linh quang chiết từ Thượng Đế (khối Đại Linh Quang).

[8] Xuân lai 春來: Xuân đến.

[9] Đăng trình 登程: Lên đường.

[10] Trùng hoan 重歡: Vui mừng gặp lại nhau.

[11] Miên trường 綿長: Dài lâu (everlasting).

[12] Thiện bảo 善保: Giữ bền, không để hư mất.

[13] Kỳ công 奇功: Việc làm to tát, rất có ý nghĩa, rất khó khăn mới làm xong (outstanding merit).

[14] Ân hồng (hồng ân 洪恩): Ơn huệ to tát (great grace, great favour).

[15] Một ngày: Vào một ngày nào đó sau này.

[16] Cơ quan 機關: <1> Một bộ máy hay tổ chức thi hành một chức năng đã xác định rõ (an organ; an organization that performs a specified function). <2> Cái máy (a machine). <3> Phương pháp hay phương tiện hoạt động để đạt được mục đích đã định (mechanism). Trong bài này, nên hiểu chấn chỉnh cơ quan theo nghĩa rộng là sửa đổi cho đúng trọn cả guồng máy hành đạo của tôn giáo Cao Đài (to correct the mechanism of Caodai religion).

[17] Trùng hưng 重興: Dùng theo nghĩa trung hưng 中興, hồi phục lại sau thời kỳ suy yếu (restoration after a temporary decline).

[18] Kiện toàn 健全: Khỏe mạnh: tốt đẹp trọn vẹn.

[19] Trần hoàn 塵寰: Trần gian, trần thế, cõi trần (the world).

[20] Phổ huấn 普訓: Dạy đạo rộng khắp cho mọi người.

[21] Thê lương 淒涼: Lạnh lẽo và buồn bã.

[22] Hướng đạo 向導: Người dẫn dắt đạo hữu (those who lead their brethren).

[23] Hơn bốn mươi thu: Tính từ năm Bính Dần (1926) tới năm Bính Ngọ (1966) là bốn mươi mốt năm.

[24] Đồng liêu 同僚: Người cùng làm quan với nhau. Ở đây có nghĩa nhiều vị tiền bối thuở trước cùng với Phạm tiền bối đều là công chức ở Sài Gòn.

[25] Vĩnh 永, vĩnh miên 永綿: Lâu dài mãi mãi.

[26] Phúc hồng (hồng phúc 洪福): Phước lớn.

[27] Cung Đâu (Đâu Suất Cung 兜率天宮; Đâu Suất thiên cung 兜率天宮): Cung Đâu Suất; cung trời Đâu Suất, do Đức Thái Thượng Lão Quân 太上老君 làm chủ (cai quản). Trong bài này ý nói là cảnh Tiên.

[28] Gia công 加功: Thêm sức, ráng sức làm việc gì (to try hard).

[29] Xương minh 昌明: Làm cho sáng tỏ nghĩa lý để mọi người thấu hiểu.

[30] Tao phùng 遭逢: Gặp nhau nhờ có duyên lành, cùng nghĩa tao ngộ 遭遇 (to encounter).

[31] Lang Sa 郎沙: Tức Pha Lang Sa 坡郎沙, hay Ba Lang Sa 葩郎沙 nói tắt, tên gọi nước Pháp theo lối xưa, mượn cách Trung Quốc chuyển âm (transliterating) từ France.

[32] Tân toan 辛酸: Cay (tân) và chua (toan); nỗi khổ ở đời.

[33] Giáo Sư Quế: Tiền bối Huệ Lương Trần Văn Quế là chức sắc, phẩm Ngọc Giáo Sư.

[34] Phù sanh (sinh) 浮生: Kiếp sống trôi nổi, bấp bênh, tạm bợ (ephemeral floating life).

[35] Thống quy: Gom về một mối.

[36] Tam Giang 三江: Tiền Giang, Hậu Giang, Trung Giang. Cách phân bổ địa bàn hành đạo ở Nam Kỳ, lấy sông Tiền và sông Hậu làm ranh giới (phân chia rất tương đối). Miền Tiền Giang có trọng tâm là Hội Thánh Tây Ninh, với vai trò chủ yếu của phái Thượng (tiền bối Lê Văn Trung). Miền Hậu Giang có trọng tâm là Hội Thánh Minh Chơn Đạo, với vai trò chủ yếu của phái Ngọc (tiền bối Trần Đạo Quang). Miền Trung Giang hiểu ngầm nằm giữa Tiền và Hậu Giang, có trọng tâm là Hội Thánh Minh Chơn Lý, với vai trò chủ yếu của phái Thái (tiền bối Nguyễn Văn Ca).

[37] Thiết thạch 鐵石:  Sắt và đá. ‚ Bền bỉ, cứng cỏi, kiên định, không thể lay chuyển, không chịu khuất phục.

[38] Tao: Sợi dây nhỏ, nhiều sợi xe chung lại thành sợi dây to.

[39] Tang thương 桑滄: Nói tắt từ thành ngữ thương hải [biến vi] tang điền 滄海[變為]桑田: Biển xanh biến thành ruộng dâu, ám chỉ biến cố (thay đổi lớn lao) ở đời; cùng nghĩa với cuộc dâu biển hay biển dâu (life’s vicissitude).

[40] Trùng phùng 重逢: Gặp lại nhau (tái ngộ 再遇).

[41] Âm phò (phù) mặc trợ 陰扶默助: Âm thầm giúp đỡ.

Huệ Khải chú thích

Đại Đạo Văn Uyển trân trọng giới thiệu quý đạo hữu blog UNDERSTANDING CAODAISM gồm các bài tiếng Anh của HUỆ KHẢI viết về đạo Cao Đài tại địa chỉ: understandingcaodaism.blogspot.com